Jelenia Góra, 29 października 2025
W Bibliotece Karkonoskiej Akademii Nauk Stosowanych odbyło się wyjątkowe spotkanie literacko-naukowe, które połączyło świat nauki, tłumaczenia i regionalnej tożsamości. Wydarzenie zorganizowano z okazji premiery najnowszego przekładu powieści Theodora Fontanego „Jesteśmy kwita”, a jego głównymi bohaterami byli dr Józef Zaprucki – germanista, literaturoznawca i regionalista oraz Jowita Selewska, tłumaczka książki.
Literatura jako mapa regionu
Dr Józef Zaprucki przedstawił twórczość Fontanego w szerokim kontekście historycznym i kulturowym, pokazując, że literatura może być przewodnikiem po regionie, a zarazem narzędziem budowania świadomości wspólnotowej.
W swoim wystąpieniu podkreślił, że Karkonosze to przestrzeń szczególna – miejsce, w którym od wieków przenikały się języki, tradycje i pamięć. Dlatego właśnie literatura ma tu rolę szczególną – łączy zamiast dzielić, tworząc płaszczyznę dialogu i pojednania.
Profesor zwrócił także uwagę na turystykę kulturową, która dzięki literaturze zyskuje nowy wymiar – podróżujący mogą wyruszyć tropem bohaterów powieści, odkrywając historię zapisaną w krajobrazie.
„Dobra literatura nie tylko opisuje miejsce – ona uczy, jak je rozumieć” – podkreślił dr Józef Zaprucki.
Tłumacz widzi więcej
Jowita Selewska, absolwentka NKJO i była studentka dr Józefa Zapruckiego, opowiedziała o kulisach pracy nad przekładem. Zwróciła uwagę, że tłumaczenie to proces głęboko osobisty, w którym tekst zawsze przechodzi przez wrażliwość i doświadczenie tłumacza.
Jak mówiła, jej celem było zachowanie ducha prozy Fontanego, a jednocześnie nadanie jej autentycznego brzmienia w języku polskim, bliskiego dzisiejszemu czytelnikowi. Dzięki temu powieść „Jesteśmy kwita” nabiera nowego wymiaru – staje się literackim pomostem między kulturą niemiecką a polską.
„Quitt” w Karkonoszach – o winie, ucieczce i pojednaniu
Theodor Fontane, czołowy przedstawiciel niemieckiego realizmu, osadził akcję swojej powieści „Quitt” („Jesteśmy kwita”) w realiach Śląska i Karkonoszy końca XIX wieku. Inspiracją były wydarzenia z 1877 roku w rejonie Kopy, gdzie odnaleziono ciało leśniczego Wilhelma Freya.
Autor zbudował na tym tle historię o winie, ucieczce, przemianie i pojednaniu, pokazując dramat człowieka uwikłanego w moralny konflikt. Nowy przekład Jowity Selewskiej pozwala polskim czytelnikom odkryć tę opowieść na nowo – w świetle regionalnego dziedzictwa i wspólnej historii mieszkańców Karkonoszy.
Spotkanie ludzi kultury
Wśród uczestników wydarzenia znaleźli się przedstawiciele środowisk naukowych, kulturalnych i wydawniczych:
- dr Ivo Łaborewicz – Dyrektor Archiwum Państwowego w Jeleniej Górze, regionalista i popularyzator historii Karkonoszy
- Julita Zaprucka – Dyrektor Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze
- Regina Chrześcijańska – przedstawicielka wydawnictwa Ad Rem Wydawnictwo Poligrafia, laureata Karkonoskiej Nagrody Literackiej 2025
- Studenci kierunków Biznes Turystyczny i Filologia Angielska KANS
Ich obecność podkreśliła, że Biblioteka KANS staje się prawdziwym forum wymiany myśli, miejscem, gdzie spotykają się nauka, pasja i odpowiedzialność za lokalne dziedzictwo.
Biblioteka KANS – miejsce spotkań i idei
Biblioteka Karkonoskiej Akademii Nauk Stosowanych coraz częściej pełni rolę kulturalnego centrum uczelni – przestrzeni, w której tradycja spotyka się ze współczesnością.
To właśnie tutaj rozmowy o historii, literaturze i tożsamości regionalnej nabierają realnego znaczenia, a studenci mają okazję uczyć się nie tylko z książek, lecz także od ludzi, którzy tę historię współtworzą.
Spotkanie z dr Józefem Zapruckim i Jowitą Selewską pokazało, że KANS jest miejscem żywego dialogu o regionie, w którym wiedza akademicka wspiera rozwój lokalnej wspólnoty i inspiruje do dalszych badań nad dziedzictwem kulturowym Karkonoszy.
Dr Józef Zaprucki – germanista, literaturoznawca, regionalista
Dr Józef Zaprucki to wykładowca Karkonoskiej Akademii Nauk Stosowanych, specjalizujący się w literaturze i kulturze pogranicza polsko-niemieckiego.
Wyróżnia się działalnością naukową i organizacyjną w zakresie komunikacji międzykulturowej oraz uczestnictwem w programach Erasmus+ (m.in. Universidad de Málaga).
Jest również koordynatorem projektu „Seniorzy-ambasadorzy na rzecz zrównoważonego rozwoju regionu”, realizowanego w ramach programu Interreg Polska–Saksonia. Łączy naukę z praktyką społeczną, stając się jednym z najbardziej aktywnych promotorów dziedzictwa Karkonoszy w środowisku akademickim.
